“4 neurologiczne stany chorobowe, których nie można przegapić.”
Neurookulistyka jest jedną z trudniejszych dziedzin w okulistyce. Objawy neurologiczne łatwo przeoczyć lub zlekceważyć. Dlatego też czterech neurookulistów postanowiło ułatwić szybką diagnozę dając lekarzom wskazówki na co zwracać uwagę przy neurookulistycznym badaniu pacjentów.
Porażenie III nerwu czaszkowego obejmujące źrenicę
Jest to jeden z nagłych stanów okulistycznych wymagających pilnej opieki, ponieważ może być to sygnał obecności tętniaka.
Nerw okoruchowy zaopatrując mięśnie ruchowe gałki ocznej, mięsień dźwigacz powieki, mięsień rzęskowy oraz zwieracz źrenicy może dawać różne objawy przy porażeniu, takie jak: zaburzenia ruchomości gałki ocznej, opadanie powieki, podwójne widzenie czy też patologie źrenicy. Najważniejsze jest ustalenie etiologii porażenia, czy przyczyna wynika z ucisku (np. przez tętniaka).
Klasyczna zasada mówi, że jeśli tętniak uciska na nerw III. to reakcja zwieracza źrenicy będzie upośledzona; źrenica będzie miała leniwą reakcję na światło lub będzie szeroka.
Inne jednostki chorobowe, które należy wziąć pod uwagę w różnicowaniu to: GCA, udar przysadki, SM, udar niedokrwienny, uraz, migrenę. Miastenia również może dawać podobne objawy, ale w tym przypadku źrenice będą prawidłowe.
Przednia niedokrwienna neuropatia nerwu wzrokowego.
Każdy klinicysta powinien potrafić szybko określić czy przednia niedokrwienna neuropatia nerwu wzrokowego przebiega z zapaleniem zapaleniem tętnic (AAION) czy bez NAION. Ma to ogromne znaczenie przy podejmowaniu decyzji co do leczenia. AAION wymaga pilnej interwencji okulistycznej, ponieważ jest spowodowana przez olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic. Szybka diagnoza jest bardzo ważna ze względu na grożące konsekwencje przy braku wdrożenia leczenia. Okazuje się, że aż u 75 % pacjentów, u których nie rozpoznano lub za późno rozpoznano GCA dochodziło do zajęcia drugiego oka.
5 objawów, które przemawiają za AAION to: znaczny spadek ostrości wzroku(pacjent liczy palce przed okiem, lub gorzej), kredowobiały obrzęk tarczy nerwu wzrokowego, ślady niedokrwienia siatkówki (kłębki waty lub zamknięcie tętnicy siatkówki), nieprawidłowości w AF, zgrubienie i tkliwość tętnicy skroniowej oraz słabe lub brak tętna na niej.
Zespół Hornera: czerwona flaga w chorobach ogólnych.
Zespół Hornera obejmuje: opadanie powieki górnej po zajętej stronie, zwężenie źrenicy oka po stronie uszkodzenia, zapadnięcie gałki ocznej, różnobarwność tęczówek, zmniejszoną potliwość po tej samej stronie.
Nie jest to stan bezpośredniego zagrożenia utraty wzroku, jednak może być istotnym objawem choroby ogólnoustrojowej takiej jak np. nowotwór, udar lub tętniak. Częściej oczywiście przyczynami zespołu Hornera są łagodniejsze jednostki chorobowe, jednak jeśli mamy do czynienia z powyższymi objawami lepiej podejrzewać najpierw najgorsze warianty.
Wąską źrenicę w zespole Hornera trzeba różnicować z toniczną źrenicą Adiego, fizjologiczną anizokorią, reakcją na bromonidynę jak i z zespołem pseudoeksfoliacji.
Najprostszym sposobem na rozpoznanie jest podanie np. 0,5 % apraklonidyny do obojga oczu. W zespole Hornera dotknięta chorobą źrenica rozszerzy się, natomiast zdrowa zmieni się minimalnie lub w ogóle. Może też nastąpić uniesienie powieki.
Stosowane są również testy z 4 % kokainą, 1 % roztworem hydroksyamfetaminy oraz adrenaliną(1mg/ml).
Gruczolak przysadki: rozpoznaj na podstawie pola widzenia.
W czasach kiedy nie było tak łatwo dostępnej diagnostyki obrazowej oraz laboratoryjnej gruczolaki przysadki rozpoznawane były często przez okulistę. Pacjent w zależności od zgłaszanych objawów przed postawieniem rozpoznania trafiał do różnych specjalistów. Objawami towarzyszącymi mogą być: bóle głowy, zaburzenia widzenia, zaburzenia hormonalne oraz całe spektrum innych objawów ogólnych. Na szczęście gruczolaki nie stanowią zagrożenia nagłej utraty wzroku, jednak mogą stopniowo pogarszać widzenie poprzez ucisk na skrzyżowanie lub inne części układu wzrokowego.
Niezbędnym badaniem jest ocena ostrości wzroku, wygląd tarczy n.II i źrenic oraz obowiązkowo wykonanie automatycznej perymetrii, gdzie charakterystyczny jest dwuskroniowy defekt pola widzenia. Należy pamiętać również o mniej charakterystycznych obrazach perymetrii. Jeśli pole widzenia nie jest oczywiste należy zebrać dokładny wywiad co do objawów hormonalnych np. Czy kobiety nie mają mlekotoku, a mężczyźni nie cierpią na impotencję. Jeśli chcemy się dowiedzieć czy nie ma podwyższonego hormonu wzrostu warto zadać pytanie o numer buta lub obrączki i czy nie zmieniło się to w ostatnim czasie.
Neurookulistyka jest trudną dziedziną, w której ważne jest szybka diagnostyka. Powyższe wskazówki mają ułatwić postawienie wstępnego rozpoznania przez okulistę. Zachęcam do zagłębienia tematu i przeczytania pełnej treści artykułu
Na podstawie: „4 Neuro Conditions Not to Be Missed.” by Marianne Doran, Miriam Karmel, and Annie Stuart, Contributing Writers
Żródło: TUTAJ
