“Flora jelitowa a zapalenia błony naczyniowej.”
Skład flory jelitowej ma duże znaczenie w patogenezie wielu schorzeń autoimmunologicznych. Organizmy żyjące w układzie pokarmowym mają bowiem ogromny wpływ na aktywację systemu odpornościowego poprzez ciągłą prezentację antygenów komórkom układu MALT. Na modelach zwierzęcych wykazano związek pomiędzy aktywnością i manifestacją chorób autoimmunologicznych a florą bakteryjną jelit, czego przykład stanowi stwardnienie rozsiane (MS). W przypadku tej choroby naukowcy odkryli, że mikrobiom jelitowy osób chorych różni się w charakterystyczny sposób od mikrobiomu zdrowych oraz że obecność niektórych mikroorganizmów koreluje z występowaniem objawów klinicznych.
Inne badania udowodniły znaczenie flory bakteryjnej jelit w schorzeniach takich jak cukrzyca typu pierwszego, zespół metaboliczny, reumatoidalne zapalenie stawów czy zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Co ciekawe odkryto, że u transgenicznych szczurów posiadających gen HLA-B27 rozwijających ZZSK w warunkach normalnej hodowli, choroba ta nie występuje, gdy szczury są trzymane w sterylnych pomieszczeniach. Skład mikrobiomu jelitowego jest inny u szczurów zdrowych i chorych.
Niedawno naukowcy zaczęli badać wpływ flory układu pokarmowego na występowanie autoimmunologicznych zapaleń błony naczyniowej. Chociaż schorzenia te stanowią heterogenną grupę wiadomo, że u ich podstaw leży kombinacja czynników genetycznych i środowiskowych, które prowadzą do zaburzenia równowagi pomiędzy komórkami T regulatorowymi (Treg) a T efektorowymi układu odpornościowego. Zespół badaczy ze Stanów Zjednoczonych analizował wpływ antybiotykoterapii i zmiany mikroflory jelitowej na przebieg EAU (experimental autoimmune uveitis), którą wywoływano u myszy poprzez uczulenie ich białkiem IRBP (interphotoreceptor binding protein) w połączeniu z antygenami Mycobacterium. Zauważono, że EAU ma znacznie łagodniejszy przebieg u myszy, u których podawano antybiotyki doustnie, czego nie obserwowano w przypadku podania antybiotyków dożylnie.
Za główne komórki biorące udział w patogenezie EAU uważa się limfocyty T pomocnicze (Th1 i Th17) biorące udział w reakcjach zapalnych oraz Treg tłumiące odpowiedź immunologiczną. W badaniu obserwowano nie tylko zmiany składu flory bakteryjnej, ale także redystrybucję limfocytów w węzłach chłonnych i siatkówce w zależności od drogi podania antybiotyków.
Antybiotyki o szerokim spektrum użyte w badaniu to ampicylina, neomycyna, metronidazol i wankomycyna. Po ich podaniu doustnym w tkance limfatycznej zwiększała się liczba komórek Treg. Zmniejszał się natomiast poziom cytokin zapalnych oraz limfocytów pomocniczych a przebieg choroby był znacznie łagodniejszy. Podanie dożylne antybiotyków nie wpływało na ciężkość przebiegu zapalenia błony naczyniowej.
Choć konieczne są badania kliniczne w tym kierunku, ciekawym wydaje się fakt, że zastosowanie doustne leków przeciwbakteryjnych (chemioterapeutyków i antybiotyków) o szerokim spektrum może łagodzić przebieg autoimmunologicznego zapalenia błony naczyniowej oraz, że w florze bakteryjnej jelit można znaleźć drobnoustroje sprzyjające uveitis lub chroniące chorego przed manifestacją tego schorzenia.
Na podstawie: Yukiko K. Nakamura; Christina Metea; Lisa Karstens; Mark Asquith; Henry Gruner; Cathleen Moscibrocki; Iris Lee; Colin J. Brislawn; Janet K. Jansson; James T. Rosenbaum; Phoebe Lin (2016), Gut Microbial Alterations Associated With Protection From Autoimmune Uveitis, IOVS Lipiec 2016, Vol.57, 3747-3758
Artykuł źródłowy znajduje się pod adresem LINK