“Czy już wkrótce to dermatolodzy będą rozpoznawać jaskrę? Wyniki badania ALIENOR.”
ALIENOR (Antioxydants, Lipides Essentiels, Nutrition and maladies OculaiRes) to badanie epidemiologiczne prowadzone we Francji, oceniające związek pomiędzy poziomem końcowych produktów zaawansowanej glikacji (advanced glycation end-products – AGEs) w skórze, a chorobami oczu u osób starszych. Niedawno opublikowano wyniki dotyczące jaskry.
Do końcowych produktów zaawansowanej glikacji (AGEs) zaliczane są lipidy i białka, które uległy nieenzymatycznemu procesowi przyłączenia heksoz (głównie glukozy) w wyniku ekspozycji na cukry. Uważa się, że glikacja jest fizjologicznym procesem starzenia się, który nasila się w stanach stresu oksydacyjnego czy hiperglikemii. Stres oksydacyjny jest jednym z proponowanych czynników biorących udział w patogenezie jaskry otwartego kąta. W wielu badaniach zauważono znaczącą akumulację AGE w tkankach zawierających kolagen takich jak m.in. skóra, a w gałce ocznej – m.in. beleczkowanie i tarcza nerwu wzrokowego.
W latach 2009-2010 do badania ALIENOR włączono 624 osoby w wieku ≥ 74 lat, z czego u 455 udało się uzyskać pełne dane potrzebne do analizy. 424 osoby zakwalifikowano do grupy kontrolnej, a 31 do grupy chorych na jaskrę pierwotną otwartego kąta (JPOK). Diagnozę jaskry postawiono na podstawie kryteriów ISGEO (International Society for Epidemiologic and Geographical Ophthalmology).
U wszystkich badanych wykonano pełne badanie okulistyczne (m.in. ostrość wzroku, badanie w lampie szczelinowej, czas przerwania filmu łzowego, tonometria, pachymetria), a także OCT (plamki i tarczy) oraz kolorową fotografię dna oka. Poziom końcowych produktów zaawansowanej glikacji określany był za pomocą pomiaru autofluorescencji skóry (sAF) przy użyciu aparatu AGE Reader (DiagnOptics Technologies B.V., Groningen, the Netherlands).
W analizie statystycznej i interpretacji wyników wzięto pod uwagę również wiek, płeć i schorzenia ogólne badanych, a także prowadzony tryb życia (m.in. palenie papierosów).
Wyniki badania ALIENOR wykazały, że sAF ≥ 2,7 AU jest związana z zwiększonym występowaniem jaskry pierwotnej otwartego kąta (iloraz szans 2,28). Innymi czynnikami, które wykazały statystycznie istotną korelację z ryzykiem JOK były: wiek, wywiad jaskrowy w rodzinie oraz palenie papierosów.
Pomiar autofluorescencji skóry może już wkrótce stanowić wartościowy wskaźnik ryzyka wystąpienia jaskry pierwotnej otwartego kąta lub być pomocny w jej diagnostyce.
Na podstawie: C. Schweitzer; A. Cougnard-Gregoire; V. Rigalleau; J.F. Dartigues; F. Malet; M.B. Rougier; M.N. Delyfer; C. Helmer; J.F. Korobelnik; C. Delcourt; Autofluorescence of Skin Advanced Glycation End Products as a Risk Factor for Open Angle Glaucoma: The ALIENOR Study, Investigative Ophthalmology & Visual Science January 2018, Vol.59, 75-84. doi:10.1167/iovs.17-22316