“Stymulacja nerwu sitowego przedniego – nowe możliwości terapeutyczne w zespole suchego oka. ”
Wstęp
Film łzowy składający się z frakcji lipidowej, wodnej oraz mucynowej chroni narząd wzroku przed infekcjami, nawilża powierzchnię oka oraz ułatwia transport tlenu do rogówki. Film łzowy pełni krytyczną rolę w układzie refrakcyjnym oka. Obniżenie sekrecji poszczególnych warstw prowadzi do powikłań infekcyjnych oraz do zespołu suchego oka (ZSO). Wysoka osmolarność filmu łzowego, a także zapalenia występujące w ZSO mogą doprowadzić do uszkodzenia nerwów rogówkowych, a tym samym do obniżenia produkcji łez, co w sposób znaczący wpływa na występowanie zaburzeń widzenia, szeregu niekorzystnych objawów miejscowych , oraz obniża komfort życia.
Do obniżenia produkcji warstwy wodnej dochodzi w około 50% przypadków pacjentów z ZSO. Proces ten może być następstwem uszkodzenia nerwowej komponenty bądź procesu chorobowego gruczołu łzowego np. zespołu Sjögrena. Frakcja wodna filmu łzowego składa się z wody, białek oraz elektrolitów. Układ przywspółczulny kontroluje wydzielanie wody do łez, a układ współczulny reguluje wydzielenia białek oraz elektrolitów.
U 86 % pacjentów zespół suchego oka związanego jest z nadmiernym parowaniem łez jest następstwem dysfunkcji gruczołów Meiboma. Gruczoły te wytwarzają tłuszcze odpowiadające za stabilizację filmu łzowego.
Różne rozpuszczalne oraz związane z błoną glikoproteiny tworzą warstwę mucynową.
Komórki kubkowe wytwarzają mucyny, w tym MUC 5AC. Za sekrecję mucyn odpowiedzialny jest układ przywspółczulny.
Podstawową terapię zespołu suchego oka stanowią krople nawilżające oraz różnego rodzaju żele, uzupełniające niedobory w filmie łzowym. Cyklosporyna A oraz lifitegrast hamują komponent zapalny, który tak często obecny jest w ZSO. Zatyczki punktów łzowych zmniejszają odpływ łez. Termoterapia oraz masaż powiek pomagają w mechanicznym udrożnieniu gruczołów Meiboma. Niestety często powyższe terapie nie są wystarczające, a efekt terapeutyczny jest zbyt krótki.
Elektryczna stymulacja nerwu łzowego, gruczołów łzowych, nerwu sitowego przedniego oraz rogówki zwiększa objętość łez. W badaniu klinicznym elektryczna stymulacja nerwu sitowego przedniego przeprowadzana czterokrotnie w ciągu dnia, zmniejszyła objawy zespołu suchego oka oraz zwiększyła wydzielanie lipidów oraz mucyn, dzięki czemu efekt terapeutyczny był dłużej trwały.
Metodologia
Wszystkie badania były przeprowadzone zgodnie z regulacjami dotyczącymi badań nad zwierzętami obowiązującymi na terenie Stanów Zjednoczonych Ameryki oraz z wytycznymi ARVO. Trzynaście nowozelandzkich białych królików o wadze od 3,4-4,5 kg. zostało poddanych badaniu: 6. w celu wyznaczenia odpowiedniego pulsu oraz frekwencji stymulacji
(30, 50, 70 oraz 90 Hz), natomiast 7. w celu pomiarów objętości filmu łzowego po elektrostymulacji. Podczas badania analizowano wydzielinę z gruczołów Meiboma, dokonano analizy protein oraz pomiaru osmolarności. Próbki filmu łzowego pobrano przed oraz po elektrostymulacji (8- lub 14- dni po zabiegach).
Cel
Celem badania była ocena objętości oraz składu filmu łzowego związanego z elektrostymulacją w trakcie 3. tygodniowego badania.
Wynik
Stymulacja nerwu sitowego przedniego zwiększyła objętość filmu łzowego. Zwiększenie objętości filmu łzowego spowodowało obniżenie (w niewielkim stopniu) osmolarności filmu łzowego (2,4%). Stężenie białek w filmie łzowym zwiększone zostało poprzez stymulację o 48% od 10.5 do 15.7 mg/mL (P<0.05, N=7).
Pełen artykuł dostępny jest TUTAJ
Na podstawie: Mark Brinton, Andrea L. Kossler, Zara M. Patel, James Loudin, Manfred Franke, Christopher N. Ta, Daniel Palanker; Enhanced Tearing by Electrical Stimulation of the Anterior Ethmoid Nerve. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 2017;58(4):2341-2348. doi: 10.1167/iovs.16-21362.
