“Alternatywa dla soczewek multifokalnych”
Perspektywa uniezależnienia się od korekcji optycznej po operacji zaćmy jest bardzo kusząca, stąd coraz większe zainteresowanie zarówno pacjentów jak operatorów soczewkami multifokalnymi. Niestety soczewki te posiadają pewne przeciwwskazania i ograniczenia. Mogą również powodować efekty uboczne takie jak efekt „halo” czy olśnienia.
W międzynarodowym, wieloośrodkowym badaniu, którego wyniki ukazały się w czerwcu 2017 r. na łamach prestiżowego Journal of Catarct and Refractive Surgery, zaprezentowano soczewkę z technologią „pinhole” (soczewka IC-8) jako potencjalną alternatywę dla soczewek multifokalnych. IC-8 to jednoczęściowa, asferyczna, akrylowa, hydrofobowa soczewka tylnokomorowa z wtopionym, maskującym pierścieniem przeziernym w centrum optycznym, wykorzystująca optykę małego otworu do zwiększenia głębi ostrości wzroku. Jej część optyczna ma średnicę 6mm, z czego pierścień maskujący zajmuje 3,23mm, a centralny przezierny otwór 1,36mm.
W badaniu wzięło udział 105 pacjentów z 12 klinik na terenie Europy w tym 60 kobiet (57,1%) i 45 mężczyzn (42,9%). Średnia wieku wynosiła 67,5 ± 8,4 lat (zakres 48 do 87 lat). Kryteria włączenia obejmowały wiek powyżej 18 lat, przezierność ośrodków optycznych gałek ocznych oprócz soczewek, potencjalną najlepszą skorygowaną ostrość wzroku do dali (BCVA) 0,8 lub lepszą w każdym w obu oczach.
Kryteria wykluczające z udziału w badaniu to: astygmatyzm rogówkowy powyżej 1,75 D, przebyte operacje gałki ocznej, średnica rozszerzonej farmakologicznie źrenicy poniżej 6,0mm, zaćma wrodzona obuoczna, podejrzenie jaskry, stwierdzone choroby oczu (oprócz wady wzroku) w tym m.in. zespół suchego oka, jaksra, zwyrodnienie siatkówki, patologie zwiększające ryzyko śródoperacyjnego podwichnięcia soczewki, źle kontrolowana cukrzyca lub cukrzyca insulinozależna oraz inne schorzenia ogólnoustrojowe mogące wpływać na ostrość wzroku lub ryzyko operacyjne.
Pacjenci mieli wszczepianą soczewkę monofokalną sferyczną do oka dominującego, a następnie w odstępie 4-6 tygodni soczewkę IC-8 do oka niedominującego. Nacięcie potrzebne do wszczepienia soczewki „pinhole” wynosiło 3,2-3,5mm w zależności od chirurga operującego. Części haptyczne ustawiano w osi pionowej (godz. 6 – 12). Docelowa pooperacyjna refrakcja w oczach z IC-8 wynosiła -0,5 D do -0,75 D.
Badania kontrolne z pomiarem ostrości wzroku z korekcją i bez, do dali, bliży oraz odległości pośrednich odbywały się w 1, 3 i 6 miesiącu po operacji. Dokonywano również pomiarów pupilometrycznych, wrażliwości na kontrast, badania w lampie szczelinowej i badano satysfakcję pacjentów z jakości widzenia oraz występowanie niepożądanych efektów optycznych (m.in. olśnienia, halo, dwojenia, powidoków).
Ostrość wzroku bez korekcji do dali, do bliży i do odległości pośrednich, uległa polepszeniu o 5 linii w oczach z wszczepioną soczewką IC-8. W oczach z soczewką monofokalną nieskorygowana ostrość wzroku do dali uległa poprawie o 5,5 linii, zaś do bliży i odległości pośrednich jedynie o 2-3 linie. W oczach z IC-8 średnia nieskorygowana ostrość wzroku do dali, do bliży i do odległości pośrednich wynosiła kolejno 20/23, 20/30 i 20/24, a w oczach z soczewką monofokalną 20/21, 20/64 i 20/40.
88,5% pacjentów było zadowolonych z widzenia pooperacyjnego, 5,8% było niezadowolonych, a 5,5% nie miało zdania na ten temat. 95,9% pacjentów nadal zdecydowałoby się na wszczepienie soczewki IC-8 po doświadczeniach z operacji, a 4,1% zrezygnowałoby z tej procedury. 84,8% stwierdziło, że po operacji używa okularów okazjonalnie, 8,6% podczas 50% aktywności codziennych, a 6,7 % przez większość czasu lub stale.
Niepożądane efekty optyczne występowały u nikłego procenta pacjentów.
Powikłania śród- i pooperacyjne były porównywalne w oczach z soczewkami monofokalnymi. Natomiast w badaniu nie był analizowany wpływ soczewki IC-8 na pole widzenia.
Na podstawie: H. Burkhard Dick, Matteo Piovella, John Vukich, Srividhya Vilupuru, Ling Lin, Prospective multicenter trial of a small-aperture intraocular lens in cataract surgery, J Cataract Refract Surg. 2017 Jul;43(7):956-968. doi: 10.1016/j.jcrs.2017.04.038.
