“Okulistyczne objawy zespołu metabolicznego.”
Zespół metaboliczny jest to zbiór czynników zwiększających ryzyko rozwoju cukrzycy oraz miażdżycy. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie obecności 3 z 5 następujących kryteriów: 1) zwiększony obwód talii, 2) stężenie trójglicerydów >1,7 mmol/l (150 mg/dl) lub leczenie hipertrójglicerydemii, 3) stężenie HDL C <1,0 mmol/l (40 mg/dl) u mężczyzn i <1,3 mmol/l (50 mg/dl) u kobiet lub leczenie tego zaburzenia lipidowego, 4) ciśnienie tętnicze skurczowe ≥130 mm Hg lub rozkurczowe ≥85 mm Hg, bądź leczenie rozpoznanego wcześniej nadciśnienia tętniczego, 5) stężenie glukozy w osoczu na czczo ≥5,6 mmol/l (100 mg/dl) lub leczenie farmakologiczne cukrzycy typu 2.
Osoba z zespołem metabolicznym jest nie tylko pacjentem internistycznym, ale również okulistycznym. Powyższe czynniki wiążą się ze zwiększonym ryzykiem choroby wieńcowej i cukrzycy, co może przyczyniać się do powstawania retinopatii oraz zaćmy.
Objawy okulistyczne zespołu metabolicznego:
- Zaćma – główna przyczyna niedowidzenia na świecie, najbardziej rozpowszechniona w Azji. Cukrzyca i hiperglikemia mogą indukować mętnienie soczewki z powodu glikacji białek soczewki i osmotycznych działań sorbitolu.
- Jaskra z otwartym kątem przesączania jest jedną z najważniejszych przyczyn nieodwracalnej ślepoty na świecie. Badania przeprowadzone w latach 1988-2000 przez NHANES (National Health and Nutrition Examination Survey) wykazały, że ok. 22 % Amerykanów powyżej 18r.ż. spełniało kryteria zespołu MET. Jak się okazuje istnieje związek pomiędzy zwiększonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym, a parametrami kardiometabolicznymi. Z badań Chang i in. na podstawie analizy danych 1112 pacjentów poddanych sprawdzeniu zdrowia wynika, że osoby z MET miały wyższe IOP w porównaniu z osobami bez zespołu metabolicznego. Istnieje kilka teori na temat mechanizmów powodujących wzrost ryzyka JPOK w cukrzycy. Dysfunkcja drobnych naczyń krwionośnych, które odgrywają ważną rolę w żywieniu nerwu wzrokowego może predysponować pacjenta do jaskrowego uszkodzenia nerwu wzrokowego i warstwy włókien nerwowych siatkówki; uszkodzenie oksydacyjne powodowane przez cukrzycę może prowadzić do podobnych skutków. Autorzy tekstu zwracają również uwagę na mechanizmy pokazujące związek między nadciśnieniem tętniczym a jaskrą. Istnieje również kilka teoriii próbujących wytłumaczyć zasady działania. Jedna jest taka, że podwyższone RR powoduje zwiększenie przepływu krwi w tętnicy rzęskowej, co z kolei predysponuje do zwiększenia wytwarzania cieczy wodnistej, a to prowadzi do jaskry. Kolejna teoria mówi, że zesztywniałe małe naczynia końcowe nie są w stanie prawidłowo zaopatrywać nerwu wzrokowego. Trzecia hipoteza związana jest z uszkodzeniem nerwu wzrokowego powstającego podczas okresowych epizodycznych spadków ciśnienia tętniczego w wyniku stosowania leków obniżających nadciśnienie tętnicze.
- Hiperlipidemia – w badaniach wykazano, że statyny mogą zwiększać odpływ cieczy wodnistej. Istnieje związek pomiędzy otyłością a podwyższonym IOP.
- Inne: Wyniki niektórych badań sugerują, że otyłość może powodować porażenie nerwu okoruchowego i entropion. W bezdechu sennym (dość często występujący w otyłości) powiązano z obrzękiem tarczy nerwu wzrokowego oraz osłabieniem mięśni powiek.
- Retinopatie – związek pomiędzy nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą, a chorobami naczyń siatkówki jest doskonale znany.
- Zator tętnicy środkowej siatkówki – na podstawie badań udowodniono korelację pomiędzy otyłością, a wystąpieniem epizodu zamknięcia naczyń siatkówki.
- AMD – Otyłość, która jest jedną ze składowych MET może sprzyjać powstawaniu zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem. Otyłość zwiększa stres oksydacyjny, co jest jednym z głównych czynników skutkujących uszkodzeniem siatkówki przez hiperleptynemię.
We współczesnych czasach zespół metaboliczny staje się coraz większym problemem, co przyczynia się do coraz częściej spotykanych jego manifestacji ocznych. Dlatego tak ważny jest dokładny wywiad chorobowy oraz współpraca pomiędzy internistami i okulistami. Potrzebna jest kontynuacja prowadzonych badań nad zespołem MET i chorobami oczu, aby potwierdzić teorie mechanizmów i związków pomiędzy internistycznymi czynnikami ryzyka a objawami ocznymi.
Na podstawie: “Ocular Manifestations of Metabolic Syndrome” Hamid Reza Rahimi; Arash Omidtabrizi; Majid Ghayour Mobarhan; and Fatemeh Sharifi
Żródło: TUTAJ
