“Nadciśnienie oczne wtórne do zapalenia błony naczyniowej – czynniki ryzyka w populacji dorosłych. ”
Podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe lub nadciśnienie oczne (ocular hypertension- OHT) często towarzyszy zapaleniu błony naczyniowej. Proces ten związany jest z odkładaniem się m.in. komórek zapalnych, cytokin, barwnika bądź kortykosteroidów w beleczkowaniu co zaburza odpływ cieczy wodnistej. Nadciśnienie oczne może prowadzić do uszkodzenia nerwu wzrokowego oraz jaskry.
Wyniki badania Multicenter Uveitis Steroid Treatment jasno pokazują, iż w ciężkich przypadkach zapalenia błony naczyniowej dochodzi do podwyższenia ciśnienia wewnątrzgałkowego (IOP) nawet o 10 mmHg, bądź uszkodzeń w nerwie wzrokowym w przeciągu 2 lat od epizodu uveitis.
Pomimo wielu hipotez oraz trwających obecnie dyskusji podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe cały czas stanowi najważniejszy czynnik ryzyka jaskry. Obniżenie IOP prowadzi do zmniejszenia ryzyka wystąpienia jaskry u pacjentów predysponowanych do choroby lub do spowolnienia postępu choroby u osób ze zdiagnozowaną jaskrą.
Celem badania opublikowanego na łamach Ophthalmology było oszacowanie ryzyka oraz czynników ryzyka wystąpienia OHT w populacji pacjentów dorosłych cierpiących na niezapalną ( noninfectious) postać zapalenie błony naczyniowej. Praca jest częścią dużego retrospektywnego badania kohortowego Systemic Immunosuppressive Therapy for Eye Diseases (SITE).
Do badania włączone zostały osoby z niezakaźnym uveitis, bez niedoborów odporności. Analizie poddano dane z okresu od stycznia 1978 roku do grudnia 2007 roku. Dane pochodziły z 5 ośrodków specjalizujących się w terapii zapaleń błony naczyniowej.
Wartość IOP została zanotowana na początku oraz podczas każdej wizyty kontrolnej. Analizowano przebieg OHT (definiowane jako IOP > 21 mmHg lub >30 mmHg lub stosowanie leków obniżających IOP lub stan po operacji obniżającej IOP) na pierwszej wizycie oraz wystąpienie incydentu OHT w trakcie terapii uveitis (definiowane jako IOP > 21 mmHg lub >30 mmHg lub podwyższenie IOP >10 mmHg, stosowanie nowych leków obniżających IOP lub konieczność wykonania zabiegu obniżającego IOP). Główny punkt końcowy badania stanowiły ilość epizodów oraz czynniki ryzyka rozwoju OHT. Wykonana subanaliza dotyczyła:
a) czynników demograficznych oraz przyzwyczajeń pacjentów tj. wiek, płeć, rasę, oraz palenie papierosów;
b) choroby ogólne tj. nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, hiperlipidemę, sarkoidozę, młodzieńcze zapalenie stawów, spondyloarthritis, chorobę Behcet’a;
c) czas trwania oraz typ zapalenia błony naczyniowej;
d) czynniki zapalne m.in. ilość komórek zapalnych w komorze przedniej oraz komorze ciała szklistego, hypopyon, objaw „kuli śnieżnej”, zakrzep naczyń;
e) OHT w drugim oku;
f) stosowanie leków kortykosteroidowych;
g) stosowanie innych leków przeciwzapalnych.
WYNIKI
Na pierwszej wizycie u 290 oczu (2,5%) a 11452 przebadanych oczu (7062 pacjentów) zaobserwowano OHT >30 mmHg, u 1525 (13,3%) oczu wystąpiło OHT> 21 mmHg. Czynniki ryzyka wystąpienia IOP > 21 mmHg oraz powyżej 30 mmHg nie różniły się istotnie. Najważniejszymi czynniki ryzyka stanowiły: wiek powyżej 65 roku życia; płeć męska; rasa inna niż biała, czarna latynoamerykańska. W porównaniu do pacjentów z zapaleniem przedniego odcinka błony naczyniowej, statystycznie niższe ryzyko wystąpienia OHT występowało u pacjentów z zapaleniem pośredniego bądź tylnego odcinka błony naczyniowej. Niższe szanse na OHT mieli pacjenci z obustronnym uveitis w porównaniu do zapalenia jednostronnego. Dwukrotnie wyższe ryzyko wzrostu ciśnienia dotyczyło pacjentów poddanych wcześniejszej operacji usunięcia zaćmy. Wywiad w kierunku przyjmowania leków obniżających ciśnienie bądź operacji przeciwjaskrowej w drugim oku zwiększały ryzyko wystąpienia OHT powyżej 30 mmHg. Każda miejscowa terapia kortykosteroidowa zwiększała ryzyko wystąpienia OHT. Największą korelację z wystąpieniem OHT zaobserwowano w przypadku terapii steroidowej miejscowo 8 lub więcej razy na dobę. Ogólna terapia steroidami lub terapia lekami immunosupresyjnymi prowadziła do wystąpienia nadciśnienia ocznego jednak niższego niż w przypadku terapii miejscowej. Dawka prednisonu równa bądź niższa od 7,5 mg/dzień nie stanowiła czynnika ryzyka wystąpienia OHT powyżej 21 mmHg. Wszczepienie implantu kortykosteroidowego wykazało największą korelację z wystąpieniem wzrostu IOP.
Na podstawie: Daniel E et al. Risk of Ocular Hypertension in Adults with Noninfectious Uveitis, Ophthalmology. 2017.
Źródło: TUTAJ
