Przyszłość leczenia jaskry – terapia komórkami macierzystymi.
Jaskra jest najczęstszym rodzajem neuropatii wzrokowej i główną przyczyną ślepoty na świecie. Obecnie nie ma terapii, która mogłaby odwrócić proces zaniku komórek zwojowych siatkówki oraz poprawić widzenie.
Rozpoznanie jaskry jest stawiane na podstawie obrazu tarczy n. II, włókien nerwowych siatkówki, kompleksóww zwojowych, pola widzenia oraz ciśnienia wewnątrzgałkowego (IOP). Wielu pacjentów pomimo podwyższonych wartości IOP nie doświadcza zaburzeń widzenia, ani ubytków w polu widzenia aż do czasu rozwinięcia późnego stadium choroby. Dotychczas jaskra jest nieuleczalna, jedyne co można zrobić to zahamować/opóźnić jej progresję. Metody zapobiegające postępowi choroby polegają na obniżaniu ciśnienia wewnątrzgałkowego. Niestety nie odwraca to już obecnych uszkodzeń nerwu wzrokowego, komórek zwojowych siatkówki, ani nie poprawia widzenia.
Naukowcy wiążą duże nadzieje w badaniach nad nową terapią komórkami macierzystymi. W związku z tym, że komórki pluropotencjalne mogą dzielić się i różnicować w prawie wszystkie rodzaje komórek, daje to ogromne możliwości w terapii polegającej na zastąpieniu utraconych komórek w wyniku choroby lub urazu.
W najnowszych arykułach na temat terapii komórkami macierzystymi autorzy pokazują przykłady, w których takie leczenie może przynieść korzyści. Jedną z obiecujących prób jest leczenie degeneracji siatkówki zamianą zdegenerwanych komórek lub zapobieganie ich niszczeniu poprzez wydzielanie czynników neuroprotekcyjnych. Ostatnio przeprowadzone pierwsze badanie kliniczne zastosowania terapii komórkami macierzystymi w chorobie Stargardta daje zachęcające wyniki. Takie leczenie może znaleźć również zastosowanie w chorobach przedniego odcinka.
Podczas prób zastosowania terapii komórkami macierzystymi w jaskrze, naukowcy skupiają się na zastąpieniu dwóch rodzajów komórek: komórek siateczki beleczkowania oraz komórek zwojowych siatkówki. Komórki beleczkowania zapewniają przepływ cieczy wodnistej oraz usuwają ciała obce za pomocą fagocytozy. Zmiany w ich kształcie, wielkości oraz przepuszczalności mogą przyczyniać się do rozwoju jaskry. Potenacjalną korzyścią z zastąpienia uszkodzonych komórek jest przywrócenie prawidłowej regulacji IOP. Komórki zwojowe siatkówki w przebiegu jaskry ulegają nieodwracalnemu zniszczeniu. Wiele badań wskazuje na potencjalne korzyści z przeszczepiania komórek macierzystych w takim wskazaniu. Najświeższe doniesienia wskazują na ich neuroprotekcyjne działanie.
Jaskra jako nieuleczalna choroba stawia ogromne wyzwanie współczesnej medycynie. Do tej pory jedyne co można było zrobić to spowolnić jej progresję. Badania nad zastosowaniem komórek macierzystych w neuropatii dają nowe nadzieje na skuteczne zapobieganie i leczenie utraty wzroku.
Na podstawie: “Development of a Stem Cell Therapy for Glaucoma” , Marianne Doorenbos, BSc,1 Shi-Jiang Lu, PhD, MPH2 and Dong Feng Chen, MD, PhD; “Glaucoma News: Researchers Convert Stem Cells into Retinal Ganglion Cells for Future Targeted Glaucoma Treatment” by Maureen Duffy. link
