“Ból oczno-twarzowy: czyli o tym jak uszkodzenie nerwów rogówki prowadzi do bólu poza gałką oczną.”
Rogówka jest najgęściej unerwioną strukturą w naszym organizmie, jeśli dojdzie do jej uszkodzenia mogą wystąpić niezwykle silne dolegliwości bólowe. Unerwienie rogówki pochodzi od nerwu trójdzielnego, który ma charakter czuciowo-ruchowy. Jego pierwsze odgałęzienie to nerw oczny, który dzieli się na trzy gałązki: n. łzowy, n. czołowy i n. nosowo-rzęskowy. Ta ostatnia gałąź unerwia przyśrodkowy kąt oka oraz rogówkę.
Zakończenia nerwowe rogówki zawierają specyficzne „czujniki”, dzięki którym monitorowana jest grubość i integralność filmu łzowego, która jest szczególnie istotna dla prawidłowej optyki narządu wzroku. Jeśli zostanie zakłócona stabilność filmu łzowego lub dojdzie do nieprawidłowej stymulacji końcówek nerwów może pojawić się dyskomfort lub ból ograniczony jedynie do powierzchni oka. Czasami jednak uszkodzenie tych nerwów może prowadzić do chronicznego bólu i neuralgii poza obrębem gałki ocznej. Dolegliwości mogą dawać o sobie znać nawet długo po wyleczeniu uszkodzenia.
Autorzy tekstu podjęli się ciekawego tematu, który dotyczy wielu okulistycznych pacjentów. Z ostatnich badań wywnioskowali, że wiele osób mających zespół suchego oka cierpi na bóle neuralgiczne, które mogą rozwijać się zarówno na skutek przewlekłego zaburzenia jak i ostrych uszkodzeń nerwów zaopatrujących rogówkę.
Symptomy suchego oka po operacjach rogówki takie jak pieczenie, uczucie ciała obcego, łzawienie, pogorszenie widzenia zazwyczaj są przejściowe, niekiedy jednak mogą prowadzić do chronicznego bólu. Niektórzy pacjenci zgłaszają typowe objawy neuralgii nerwu trójdzielnego takie jak zaburzenia czucia, przeczulica, ból, uczucie parzenia, pieczenia podobne jak w pooperacyjnych nie okulistycznych procedurach.
Powyższe dolegliwości mogą oprócz rogówki dotyczyć także innych obszarów unerwionych przez nerw trójdzielny. Bólowi oka może towarzyszyć ból oczodołów, głowy, uszu, twarzy, żuchwy i zębów.
Naukowcy jako przykładowy model bólu oczno-twarzowego podają często współistniejące migreny/bóle głowy i zespół suchego oka. Okazuje się, że ból głowy i suche oko mają wspólną patofizjologię w systemie nerwowym. Pierwotne uszkodzenie zakończeń nerwowych rogówki może zaostrzyć istniejącą już wcześniej chorobę podstawową (na przykład migreny). Dobrym przykładem bólu udzielonego, jest ból somatyczny, odczuwany w innych regionach niż jego pierwotne źródło.
Np. ból twarzoczaszki powiązano z bólem zębopochodnym. Zauważono również korelację pomiędzy pooperacyjnym bólem w wyniku uszkodzenia nerwu trójdzielnego z nieprawidłowymi odruchami rogówkowymi, co może sugerować interakcje na różnych poziomach systemu trójdzielnego.
W pełnej treści artykułu możemy zapoznać się z mechanizmami leżącymi u podstawy bólu udzielonego. Autorzy tekstu zachęcają do tego, aby pamiętać o istnieniu bólu nazwanego roboczo “bólem oczno -twarzowym”, jako że może być bólem wynikającym z nieprawidłowego działania pnia nerwu trójdzielnego. Świadomość istnienia tej choroby może przyczynić się do dalszych badań nad mechanizmami jej powstawania, a to na pewno zaowocuje lepszą terapią cierpiących pacjentów.
Pełna treść artykułu TUTAJ
Na podstawie: Oculofacial Pain: Corneal Nerve Damage Leading to Pain Beyond the Eye. Perry Rosenthal,David Borsookand Eric A. Moulton. Boston EyePain Foundation, Chestnut Hill, Massachusetts, United States Center for Pain and the Brain, Boston Children’s Hospital, Massachusetts General Hospital, McLean Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, United States Department of Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine, Boston Children’s Hospital, Boston Massachusetts, United States
