“Zmiany uwidocznione dzięki angio-OCT u chorych na stwardnienie rozsiane.”

Stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex – SM) to przewlekła choroba demielinizacyjna ośrodkowego układu nerwowego. Jej patogeneza jest prawdopodobnie wieloczynnikowa i nadal nie do końca poznana. Hipotezy dotyczące etiologii SM mówią o mechanizmach autoimmunologicznych, niedoborach witaminy D, zakażeniach wirusowych  i przewlekłej mózgowo-rdzeniowej niewydolności żylnej.

W stwardnieniu rozsianym uszkodzeniu ulegają otoczki mielinowe komórek nerwowych, glejowych i mikrogleju. Stopniowo może powodować to wiele objawów i zespołów objawów, które początkowo mają charakter łagodny i samoograniczający się. Choroba ma najczęściej przebieg wielofazowy, z okresami zaostrzeń i remisji, co nastręcza trudności diagnostycznych. Ujawnia się zwykle między 20. a 40. rokiem życia.

Pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego jest jednym z pierwszych objawów SM. Jednakże, czasami jest tak subtelne, że pacjent nie zwraca uwagi na przemijające symptomy i nie zgłasza się do okulisty. Naukowcy z Casey Eye Institute, Oregon Health & Science University wykazali, że w badaniach OCT i angio-OCT uszkodzenia wewnętrznych warstw siatkówki oraz tarczy nerwu wzrokowego można zaobserwować zarówno u pacjentów z przebytym jawnym pozagałkowym zapaleniem n. II  jak u tych, którzy taki epizod negują.

W badaniu analizowano za pomocą OCT grubość włókien nerwowych okołotarczowych (RNFL) oraz warstwy komórek zwojowych siatkówki w okolicy okołodołeczkowej (GCC). Dzięki zastosowaniu technologii angio-OCT obserwowano również gęstość sieci naczyniowej tarczy nerwu wzrokowego wyrażonej obiektywnie poprzez indeks przepływu w tarczy nerwu wzrokowego (ONH-FI).

Do badania zakwalifikowano 68 oczu 45 pacjentów chorych na stwardnienie rozsiane oraz 55 oczu 32 osób zdrowych. W grupie badanej 25 oczu przebyło pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego (MS+ON), a 43 nie (MS-ON).

Zarówno w oczach MS+ON jak MS-ON zauważono statystycznie znamienne pogorszenie w parametrach RNFL i ONH-FI w stosunku do grupy kontrolnej. W podgrupie z przebytym zapaleniem n. II zaobserwowano również ścieńczenie warstwy komórek zwojowych w porównaniu z oczami osób zdrowych.

W interpretacji ONH-FI brano pod uwagę współwystępujące choroby sercowo-naczyniowe. Analiza statystyczna wykazała, że nie miały one wpływu na wyniki, co przemawia za tym, że zaobserwowane zmiany związane były ze stwardnieniem rozsianym.

Badanie wykazało, że uszkodzenie nerwu wzrokowego u chorych na stwardnienie rozsiane może być obecne nawet u pacjentów, którzy nie przebyli jawnego pozagałkowego zapalenia nerwu wzrokowego. Angio-OCT i analiza parametrów RNFL, GCC i ONH-FI mogą okazać się pomocne w diagnostyce i monitorowaniu SM.

 

LINK

Na podstawie: Spain RI et al. Br J Ophthalmol. 2017;doi:10.1136/bjophthalmol-2017-310477.