“Makulopatia po użyciu „poppers” – narastający problem.”
„Poppers” to nazwa wziewnych substancji odurzających zawierających azotyny alkilu. Ich wdychanie wywołuje krótkotrwałą euforię, analgezję i pobudzenie seksualne. Choć znane od dawna, dopiero w ostatnim dziesięcioleciu zwrócono uwagę na ich negatywny wpływ na narząd wzroku. W coraz liczniejszych obserwacjach pojawiły się opisy zaburzeń prowadzących w niektórych przypadkach do trwałego upośledzenia widzenia.
Użytkownikami poppers są zwykle młodzi mężczyźni (28-45 lat). Z przeprowadzonego niedawno badania ankietowego obejmującego 21575 osób z Wielkiej Brytanii, USA i Europy kontynentalnej wynika, że ponad 29% ludzi zażywało przynajmniej raz w życiu poppers z czego 7,6% w ciągu ostatniego roku. Nie jest to więc problem marginalny. Na pytanie czy pojawiały się objawy ze strony oczu 2,2% użytkowników odpowiedziało twierdząco, a 10% „może”. Najczęściej opisywane objawy to zaburzenia widzenia centralnego mogące odpowiadać makulopatii. W badaniu zauważono, że częstość występowania dolegliwości zwiększa się wraz z wiekiem.
Wiele artykułów opisuje przypadki makulopatii związanej z poppers. Doniesienia obejmują objawy w postaci metamorfopsji, fotopsji, zamazanego widzenia czy okresowego lub trwałego pogorszenia ostrości wzroku (zwykle w granicach 6/9 do 6/12). Na dnie oka może być widoczna zmiana o żółtawym zabarwieniu. W badaniu OCT widoczne są zaburzenia w zewnętrznych warstwach siatkówki w dołeczku.
Czas od pierwszego zażycia poppers do pojawienia się objawów jest różny (od jednego dnia do 25 lat). Niektóre badania podają, że duży odsetek pacjentów zgłaszających objawy jest HIV pozytywna.
Makulopatię związaną z używaniem poppers warto wziąć pod uwagę, w przypadku diagnostyki różnicowej u młodych pacjentów zgłaszających się z objawami ze strony plamki. W diagnostyce kluczowe znaczenie ma umiejętnie zebrany wywiad i badanie OCT.
Na podstawie: Davies AJ, Borschmann R, Kelly SP,et al. The prevalence of visual symptoms in poppers users: a global survey. BMJ OpenOphth 2016;1:1–6.doi:10.1136/bmjophth-2016-000015 oraz Poppers Maculopathy: Complete Restitution of Macular Changes in OCT after Drug Abstinence Milena Pahlitzsch, Christian Mai, Antonia M. Joussen & Richard Bergholz Seminars in Ophthalmology Vol. 31 , Iss. 5,2016
