Komórki macierzyste w okulistyce. Update.

„Komórki macierzyste w okulistyce. Update.”

Komórki macierzyste (KM) są komórkami niewyspecjalizowanymi posiadającymi dwie podstawowe zdolności:  potencjalnie nieograniczonej liczby podziałów oraz różnicowania się do komórek innych typów.  Ich ewentualne zastosowanie w medycynie wydaje się być nieograniczone.

Ze względu na pochodzenie dzielimy je na:

– Komórki zarodkowe (ESC) pochodzące, jak nazwa wskazuje z komórek zarodka. Gdy pochodzą z zarodka kilkukomórkowego mogą być totipotencjalne co oznacza, iż mogą różnicować się do każdych komórek organizmu ludzkiego w tym komórek łożyska, bądź być pluripotencjalne, gdy pochodzą z węzła zarodkowego blastocysty. Oznacza to, iż mogą różnicować się do wszystkie komórek organizmu, jednak nie do komórek łożyska.

– Dorosłe (somatyczne)  komórki macierzyste pochodzą z tkanek organizmu tzw. dojrzałego (młodego lub dorosłego).  Wykazują one aktywność multipotencjalną, co oznacza, iż mogą dać początek komórkom o podobnych właściwościach, albo unipotencjalną- wówczas różnicują się tylko w jeden typ komórek.

Wprowadzone ESC do organizmu żywego, powinny teoretycznie móc zastąpić każdą tkankę uszkodzonego organizmu, jednakże według badań bardzo zamiast połączyć się z organizmem tworzą często potworniaki. Somatyczne komórki macierzyste pomimo ograniczonych zdolności do podziałów, w przeciwieństwie do ESC nie prowadzą do  powstania potworniaków. Nie są obarczone ryzykiem odrzutu oraz ich pobranie nie rodzi wątpliwości natury etycznej-  nie powodują bowiem uszkodzenia zarodka.

Gałka oczna jest uprzywilejowana immunologicznie,  relatywnie prostej budowy oraz  łatwa do monitorowania/ badania,  dlatego prowadzone są liczne badania nad zastosowaniem KM w okulistyce. Pomimo wielu lat badań, komórki macierzyste nie posiadają  jednak na dzień dzisiejszy rejestracji w terapii schorzeń  okulistycznych W w/w artykule autorzy przedstawili status aktualnych badań naukowych nad KM oraz podsumowali  potencjalne możliwości ich zastosowania w okulistyce .

Obiecująca wygląda ich zastosowanie w  chorobie Stargardt’a, a także w leczeniu tzw. suchej postaci AMD – ostrość widzenia uległa poprawie z 20/400 do 20/40.

Lista chorób nad którymi obecnie prowadzone są badania jest jednak zdecydowanie dłuższa:

  • Retinitis pigmentosa
  • Zespół Sjoegrena
  • Choroby rogówki
  • Choroba Devic’a
  • Urazy gałki ocznej
  • Jaskra
  • Niedobór komórek rąbka
  • Neowaskularyzja plamki
  • Zapalnie nerwu wzrokowego
  • Choroby nerwu wzrokowego
  • Retinoblastoma

W poniższych tabelach znajdują się szczegółowe informacje oraz status obecnych badań klinicznych (dane na podstawie rejestru Clinicaltrials.org, Autor: Irv Arons)

Badania aktywne:

Tabela 1. Pobierz

Badania aktywne oraz ukończone:

Tabela 2. Pobierz

Na podstawie: Mark Hillen, Irv Arons. Stem Cell Clinical Trials. The Ophthalmologist, Issue 0616, 0313-501

Pełny artykuł dostępny jest pod adresem LINK

PODOBNE ARTYKUŁYWIĘCEJ