“Jak zapobiegać nawrotom toksoplazmowego zapalenia naczyniówki i siatkówki?”
Toksoplazmoza stanowi najczęstszą przyczynę zapaleń tylnego odcinka naczyniówki i poważne zagrożenie dla widzenia. Patogeneza nawrotów zmian ocznych jest wciąż niejasna. Jedna z teorii mówi o reaktywacji ukrytych w tkankach cyst pasożyta, spowodowanej różnymi czynnikami m.in. spadkiem odporności lub zaburzeniami równowagi hormonalnej. Największe ryzyko nawrotu występuje w pierwszym roku od poprzedniego epizodu.
O terapii toksoplazmozy ocznej pisaliśmy poprzednio (21 września 2016 – „Jak rozpoznać i leczyć toksoplazmozę oczną”). Ostatnio jednak w American Journal of Ophthalmology pojawiła się bardzo ciekawa praca dotycząca profilaktyki nawrotów zapalenia. Naukowcy z Brazylii analizowali wpływ rocznej terapii Trimetoprimem-Sulfametoxazolem (TMP-SMZ) na występowanie kolejnych epizodów toksoplazmozy ocznej w okresie 3 letniej obserwacji.
Opisane badanie było randomizowane, prospektywne, z podwójnie ślepą próbą. Wzięło w nim udział 150 pacjentów z nawrotowym zapaleniem naczyniówki i siatkówki o etiologii Toxoplasma. Kryteria włączenia obejmowały jednostronne, aktywne zapalenie (definiowane jako ogniskowa, świeża zmiana sąsiadująca z lub odległa od blizny po poprzednim epizodzie) oraz obecność w surowicy krwi przeciwciał IgG przeciwko toksoplazmozie. Z badania wykluczeni byli pacjenci poniżej 18 r.ż., z obniżoną odpornością (m.in. w przebiegu AIDS lub przyjmujący leki immunosupresyjne) oraz z współistniejącym zapaleniem naczyniówki i siatkówki o innej etiologii.
Wszyscy pacjenci byli leczeni przez 45 dni w schemacie 2 x dziennie po 800mg TMP i 160mg SMZ. U wszystkich uzyskano wyleczenie aktywnych zmian. Po tej terapii pacjentów przydzielano w sposób randomizowany do grupy kontrolnej (1) lub badanej (2). Przez kolejne 311 dni podawano co 2 dzień w grupie kontrolnej tabletkę z placebo, a w grupie badanej tabletkę TMP/SMZ (800mg/160mg). W drugim i trzecim roku obserwacji pacjenci nie otrzymywali żadnego leczenia, chyba że nastąpił nawrót choroby. W takim przypadku włączano ponownie terapię TMP/SMZ 2 x dziennie przez 45 dni. Pacjenci zgłaszali się na okulistyczne wizyty kontrolne co 3 miesiące oraz w momencie wystąpienia objawów mogących sugerować nawrót.
W badaniu stwierdzono, że występowanie kolejnych epizodów toksoplazmozy ocznej było zdecydowanie wyższe w grupie placebo. Skumulowane prawdopodobieństwo nawrotu po 1, 2 i 3 latach obserwacji wynosiło odpowiednio 13,0% (9/69), 17,4% (12/69) i 20,3% (14/69) w grupie placebo i 0% (0/72) w grupie TMP-SMZ (P <0,001, test log-rank). Nawroty występowały w większości w pierwszym roku obserwacji (64,3%), częściej u kobiet (obie grupy miały skład porównywalny pod względem płci i wieku). Nie było żadnego przypadku wielokrotnych nawrotów u tej samej osoby. W żadnej z grup nie zaobserwowano objawów toksycznych ani efektów niepożądanych leczenia.
Na podstawie: Fernandes Felix, João Paulo et al., Trimethoprim-Sulfamethoxazole Versus Placebo in Reducing the Risk of Toxoplasmic Retinochoroiditis Recurrences: A Three-Year Follow-up, American Journal of Ophthalmology , Volume 170 , 176 – 182
Artykuł źródłowy znajduje się pod adresem LINK
