„Wpływ przewlekłego spożywania alkoholu oraz palenia tytoniu na grubość warstwy włókien nerwowych siatkówki (RNFL)„

Alkohol i substancje zawarte w wyrobach tytoniowych mogą mieć toksyczny wpływ na nerw wzrokowy. Uszkodzenie powoduje stopniowy zanik aksonów komórek zwojowych siatkówki odzwierciedlany przez ścieńczenie warstwy włókien nerwowych siatkówki (RNFL).

W indyjskim badaniu analizowano wyniki 400 oczu (po 100 mężczyzn z grupy kontrolnej i 100 z grupy badanej). Grupę badaną tworzyli pacjenci ośrodka leczenia uzależnień z historią uzależnień od alkoholu i/lub tytoniu od co najmniej 5 lat. Stopień uzależnienia był oceniany przy użyciu testu AUDIT (Alcohol Use Disorders Identification Test) i skali FTND (Fagerstorm Nicotine Dependence). Pacjenci z grupy kontrolnej zostali rekrutowani wśród osób zgłaszających się do kliniki okulistyki. Skład grupy kontrolnej dobierano tak, aby pod względem wieku i płci odpowiadała rozkładowi tych zmiennych w grupie badanej.

Z badania wykluczono pacjentów z cukrzycą, niewydolnością nerek, stwardnieniem rozsianym, przyjmujących leki mogące mieć efekt toksyczny na nerw wzrokowy (m.in. ethambutol, izoniazyd) oraz terapię disulfiraminową. Kryterium wyłączenia były również zmiany jaskrowe oraz zblednięcie tarczy nerwu wzrokowego o innej etiologii.

Wszyscy uczestnicy badania byli płci męskiej – 87,5% przypadków osób uzależnionych od alkoholu w Indiach to mężczyźni. Średnia wieku w grupie badanej i kontrolnej wynosiła odpowiednio 39,5±10,1 i 43,1±10,0 lat.

W grupie badanej 9% stanowili pacjenci uzależnieni jedynie od palenia lub żucia tytoniu,  29% uzależnieni jedynie od alkoholu, a 62% od obu substancji.

Wszyscy pacjenci z grupy kontrolnej mieli pełną ostrość wzroku ocenianą na tablicach Snellena jako BCVA (best corrected visual acuity), natomiast w grupie badanej 6% oczu miało obniżoną BCVA.

Pomiary grubości warstwy włókien nerwowych siatkówki (RNFL- retinal nerve fiber layer) wykonywano w 4 głównych kwadrantach za pomocą optycznej koherencyjnej tomografii optycznej tarczy nerwu II (OCT Stratus).

U pacjentów z grupy badanej zaobserwowano ścieńczenie RNFL we wszystkich kwadrantach siatkówki w stosunku do grupy kontrolnej. U palących papierosy różnice te wykazywały istotność statystyczną dla kwadrantów górnego, dolnego i skroniowego, zaś u pacjentów nadużywających alkoholu zmiany nie były istotne statystycznie w żadnym kwadrancie.

Związek pomiędzy uzależnieniem od alkoholu lub tytoniu, a ubytkami warstwy włókien nerwowych siatkówki wymaga dalszych badań.

Na podstawie: Ahuja S, Kumar PS, Kumar VP, et al., Effect of chronic alcohol and tobacco use on retinal nerve fibre layer thickness: a case–control study, BMJ Open Ophthalmology 2016;1:e000003. doi: 10.1136/bmjophth-2016-000003

Pełna treść artykułu: LINK