Macierz rogówki – alternatywa dla przeszczepów?

zapalenie rogówki

Wyniki 4–letniej obserwacji pacjentów po wszczepieniu biosyntetycznych implantów macierzy rogówki – alternatywa dla przeszczepów rogówki?

Schorzenia rogówki stanowią czwartą co do częstości przyczyną ślepoty na świecie. Obecnie przeszczepienie rogówki od zmarłego dawcy jest jedyną nadzieją na widzenie dla wielu pacjentów na nie cierpiących. Jednakże procedura ta jest skomplikowana i niesie ze sobą wiele obciążeń (od problemów z uzyskaniem materiału, właściwym jego przechowywaniem, minimalizacją ryzyka przeniesienia czynników zakaźnych po trudności techniczne podczas zabiegu, astygmatyzm pooperacyjny i w niektórych przypadkach konieczność leczenia immunosupresyjnego). Ze względu na wciąż zbyt niską dostępność materiału do przeszczepu w stosunku do zapotrzebowania, tysiące pacjentów oczekuje przez wiele lat w kolejce do keratoplastyki, cierpiąc z powodu niskiej ostrości wzroku znacznie upośledzającej jakość życia.

Od dawna prowadzone są badania w kierunku znalezienia alternatywy dla przeszczepu od zmarłego dawcy. W maju tego roku opublikowano dawno oczekiwane wyniki 4–letniej obserwacji pacjentów po wszczepieniu biosyntetycznych implantów macierzy rogówki (Biosynthetic Stromal Substitute – BSS).

Było to badanie pierwszej fazy przeprowadzone w Szpitalu Uniwersyteckim w Linköping, Szwecja. W listopadzie i grudniu 2007 roku wykonano wszczepienie BSS u 10 pacjentów (9 z rozpoznaniem zaawansowanego stożka i 1 – centralnej blizny rogówki) w tym 8 mężczyzn i 2 kobiety w wieku 18-75 lat. Następnie przez 4 lata pacjenci podlegali regularnym kontrolom m.in. z monitorowaniem topografii rogówki. U wszystkich implanty BSS pozostały stabilnie w loży, bez protruzji lub rozejścia rany.

Procedura wszczepienia implantu była podobna do głębokiej przedniej keratoplastyki warstwowej (DALK). Przednia część miąższu rogówki biorcy wraz z nabłonkiem była usuwana na głębokość 400 µm w celu stworzenia loży dla BSS. Następnie implant grubości 500 µm był docinany do średnicy o 0,25 mm większej niż wymiar loży i przyszywany do pozostałej rogówki biorcy szwami materacowymi. Szwy były usuwane po 6,5 (±3) tygodniach od zabiegu.

Topografie rogówek po wszczepieniu BSS były porównywane z topografiami rogówek osób normowzrocznych, tej samej płci i w podobnym wieku jak pacjent operowany. Analizy te wykazały, że rogówki po wszczepieniu BSS charakteryzowały się większą stromością oraz zaburzeniami kształtu prowadzącymi do astygmatyzmu nieregularnego.

Średnia najlepsza skorygowana ostrość wzroku (BSCVA) u pacjentów przed operacją wynosiła 0.74 logMAR (zakres od l.p.p.o. do 1 logMAR). Po zabiegu zauważono poprawę do 0.88 logMAR (0.4–1.0 logMAR). Pacjenci, którzy wcześniej nie tolerowali soczewek kontaktowych twardych po wszczepieniu BSS akceptowali taką formę korekcji. Ostrość wzroku ulegała stopniowej poprawie przez cały 4-letni okres obserwacji.

Z prezentowanej pracy wynika, że BSS mogą stanowić ciekawą alternatywę dla przeszczepu rogówki w określonych wskazaniach. Potrzeba jednak dalszych badań, aby określić dokładnie wskazania i zastosowanie tej nowej metody leczenia.

Na podstawie: Jeb A. Ong; Edouard Auvinet; Karolyn J. Forget; Neil Lagali; Per Fagerholm; May Griffith; Jean Meunier;Isabelle Brunette, 3D Corneal Shape After Implantation of a Biosynthetic Corneal Stromal Substitute, Investigative Ophthalmology & Visual Science May 2016, Vol.57, 2355-2365. doi:10.1167/iovs.15-18271
Pełna treść artykułu znajduje się pod linkem